Roermondse Valk Lex moet jungles en Limburgs boerenland zien te overleven.
Van Roermond tot Namibie: elk jaar legt de Roermondse boomvalk Lex duizenden kilometers af. Dat blijkt uit nieuw gps-onderzoek. Die kennis geeft een uniek kijkje in het leven van kwetsbare vogels. En een mogelijke verklaring waarom het zo slecht met ze gaat in Limburg.
Populatie boomvalken.
De populatie boomvalken kukelt naar beneden, maar hoe kan dat? Dat is een mysterie. Sinds 2000 zijn hun aantal gehalveerd, ze zijn 10 keer zo zeldzaam als hun neefje, de Torenvalk. Hoog tijd voor bescherming dus, dacht de provincie Limburg. Maar hoe bescherm je ze als je ze niet begrijpt.
Primeur.
Ecoloog Adri Clements bevestigde daarom vorig jaar, in opdracht van de provincie, gps-zenders op de ruggen van boomvalken. Eentje overleefde: Lex uit Roermond. Zijn gegevens zorgen voor een primeur. Voor het eerst is de volledige route in kaart gebracht. Van Roermond naar de Pyreneeen, de Sahara, de regenwouden van Angola en uiteindelijk Namibie. De boomvalk moet al die landschappen zien te overleven. Onderweg wordt het weer ook nog extremer door klimaatverandering. Maar de nieuwe studie vertelt ook iets over Limburg. Hier is de boomvalk namelijk een zogeheten gidssoort. Hij komt hier van oorsprong bovengemiddeld voor. De boomvalk staat bovenaan een unieke voedselketen, heel anders dan die van bijvoorbeeld de Torenvalk. Dat komt doordat de boomvalk vooral in de lucht jaagt. Als het slecht gaat met de boomvalk, dan leer je iets over het ecosysteem op die plek.
Voeding boomvalk.
De boomvalk eet zwaluwen , zangvogels en insecten, vooral rondom boerderijen. Ze nestelen in verlaten nesten van kraaien. Zijn er ergens boomvalken, dan betekent het dat er veel andere dieren leven. En planten waar zij weer van eten. Je moet de boomvalk vooral zien als een graadmeter van het landelijk gebied. Hoe meer boomvalken, hoe beter de kwaliteit van het landschap.
Landbouw.
De teloorgang van andere vogelsoorten door de intensivering van de landbouw en het doden van kraaien heeft de boomvalk de kop gekost, aldus de Vogelbescherming. Toch ziet men een lichtpuntje, de soort kan namelijk terugkeren. Melkveehouders met open schuren doen hier goed aan. Deze schuren bieden namelijk onderdak aan boerenzwaluwen, waardoor ze bijdragen aan het ecosysteem van de boomvalk. Maar het aanbod van voedsel is niet het enige probleem van de boomvalk. Door nestcamera´s zag men dat voldoende jongen groot worden. Bewijs dat de boomvalken niet hier sterven, maar vooral in het buitenland. Het lijkt erop, dat het ergens in de migratie of overwintering misgaat. Waar tussen Limburg en Namibie? Dat blijft nog even een raadsel.
De boomvalk is een kleine roofvogel.
Boomvalken zijn kleine roofvogels, gespecialiseerd in vliegende prooien. Je kunt ze herkennen aan hun korte staart en een rode broek. Het liefst leven ze in grote, oude bomen, in de buurt van open velden. Na de zomer verlaten ze Europa om te overwinteren in Afrika. Volgens Sovon Vogelonderzoek zitten er nog zo´n 500 broedparen in Nederland, maar dat aantal neemt gestaag af.
