De samenstelling van het bijenvolk.
Een bijenvolk bestaat uit darren (de mannelijke bijen), werksters en een koningin. Samen vormen ze een harmonieus geheel, dat op een bijzondere manier samenwerkt en gericht is op de voortplanting van het volk. Een scheppingswonder, dat we koesteren en waar we diep respect voor hebben.
De dar.
De dar heeft geen angelen zijn enige taak is het bevruchten van een koningin, maar slechts weinig darren valt deze dubieuze eer te beurt. Tijdens de paring breekt het geslachtsdeel af, waarna de dar sterft. Als de tijd van bevruchten voorbij is, worden de darren verstoten uit het volk of gedood door de werkbijen, de zogenoemde darrenslacht.
De werkster.
De werkbijen hebben drieërlei taak: ze verzorgen de jonge larven, verzorgen de koningin én halen nectar en stuifmeel. Als die taak erop zit, na zes weken, sterft de werkster. Op het hoogtepunt telt een gezond bijenvolk tussen de 30.000 en 50.000 bijen.
De koningin.
De koningin is de spil in de voortplanting. Zij wordt eenmalig bevrucht door verschillende darren, en doet daarna niets anders dan eitjes leggen in de raten. De koningin is te herkennen aan haar formaat. Zij is aanzienlijk langer dan de werksters en darren. Om haar snel te kunnen lokaliseren worden koninginnen vaak gemerkt door de imker.
Imkerij.
Door imkers worden honingbijen gehouden voor de productie van honing en in de fruitteelt voor de bevruchting van bloesem.
Voeding.
Bijen leven van nectar, van het stuifmeel van bloemen en van andere zoete afscheidingen zoals honingdauw. De honing is de overwinteringsvoeding voor de honingbijen. De larven worden grootgebracht met voedersappen. Voedersappen worden door voedsterbijen geproduceerd en zijn een mengsel van eiwitrijke lichaamseigen afscheidingen van de voedersapklieren, nectar en stuifmeel.
Honing is voor de bijen hun wintervoorraad. Imkers nemen deze (deels) weg en geven de bijen daarvoor suikerwater als voedsel.
Kunnen alle bijen steken?
Ja en nee. Alleen de vrouwtjes hebben angels. Daarbij zijn bijen per definitie vredelievende dieren. Ze zullen alleen steken als ze ernstig bedreigd worden. Honingbijen kunnen maar een keer steken, omdat aan hun angel weerhaken zitten. Bij een steek blijft de angel in de huid zitten en bij terugtrekken komt een gedeelte van de ingewanden naar buiten, waardoor de bij zal sterven. Bij de meeste bijensoorten is de angel niet sterk genoeg om door de huid heen te prikken. Hommels daarentegen kunnen een ernstig pijnlijke steek veroorzaken, maar ook de hommel doet dat alleen bij een ernstige bedreiging. Geen van onze bijen zijn agressief en zullen alleen steken als je bijv. op hun trapt of ze in de hand neemt.
Bijensterfte.
Het gaat niet goed met de bij: wereldwijd is ze een bedreigde diersoort. Bedreigingen zijn o.a. pesticiden, ziekten en verlies van habitat. Vooral de honingbijen verdwijnen massaal, soms sterft wel 70% van een volk. Van de ruim 350 soorten wilde bijen, staat meer dan de helft op de ‘rode lijst’ van bedreigde soorten. Dat raakt ons mensen ook, want met hun vluchten van bloem naar bloem zijn bijen de belangrijkste bestuivers van de bomen en planten waar wij van eten. Het tekort aan bijen brengt de bestuiving van productiegewassen in gevaar. Ook in de natuur zijn wilde bijen erg belangrijk. Ze zorgen voor de bestuiving van meidoorn, sleedoorn en andere struiken en bomen met vruchten. Zonder vruchten ontstaan er geen zaden en zonder zaden komen er geen nieuwe planten.
Waarom zijn bijen zo belangrijk?
80% van het groente en fruit dat in de supermarkt ligt, hebben wij te danken aan de bijen. Bijen zorgen ervoor dat stuifmeel uit de ene bloem (dat is mannelijk zaad van een plant) over te brengen op de stamper van een andere bloem. Onderin die stamper zit de vrouwelijke eicel van de bloem die met het stuifmeel moet worden bevrucht. Een heel grote groep planten heeft een fantastische samenwerking met allerlei soorten insecten ontwikkeld om zich te laten bestuiven (soms gebeurt dat zelfs door vogels). Onder al die insecten zijn de bijen de superbestuivers. Voor mensen zijn daarvan de honingbijen het allerbelangrijkst. Honingbijen bestuiven namelijk niet alleen heel veel gewassen waarvan wij de vruchten eten (appels, peren, kersen, pruimen, bramen, noem maar op), ze maken ook heerlijke, gezonde, voedzame honing. Zonder de honingbijen zouden veel planten veel minder vruchten geven.
